Kunstmatige inseminatie bij Dierenkliniek Causus
Wat is KI?
Bij kunstmatige inseminatie (KI) kan een teef bevrucht worden zonder natuurlijke dekking.
Het zaad van de reu wordt manueel afgenomen. Daarna wordt de kwaliteit van het sperma gecheckt op o.a. beweeglijkheid, concentratie en morfologie.
De goede kwaliteit spermarijke fractie kan vers (direct), gekoeld (tot 10dagen) of ingevroren (onbeperkt) gebruikt worden.
Waarom KI?
Er zijn verschillende factoren die de natuurlijke dekking moeilijk tot onmogelijk maken zoals:
- Fysische of psychische redenen (o.a. geen ervaring , dominante teef, agressie, pijn tijdens de dekking, fysieke verschillen tussen de reu en de teef of verminderde geslachtsdrift).
- Het risico van overdraagbare besmettelijke ziektes (b.v. Brucella canis of Herpes virus) kan vermeden worden.
- Afstand: gekoeld of ingevroren zaad kan wereldwijd verstuurd worden zonder transport van de hond. Daardoor wordt reisstress vermeden, worden de kosten grotendeels gereduceerd, en heeft men een onbeperkte keuze van de dekreu.
- Het spermastaal van één afname kan voor meerdere inseminaties gebruikt worden.
- Het ingevroren sperma kan na het overlijden van de reu voor volgende generaties gebruikt worden.
Wanneer KI?
Het is heel belangrijk dat het tijdstip voor de KI correct is. Dit kan bepaald worden met behulp van een vaginaal uitstrijkje, progesteron waarde in het bloed en eventueel alternatieve methoden zoals vaginale endoscopie en echografie van de eierstokken.
Welke techniek kiezen?
De inseminatie, dus het inbrengen van de spermacellen in de geslachtsorganen van de teef, kan op twee manieren gebeuren:
- Intravaginaal: hierbij wordt het sperma voorzichtig en diep in de vagina met een KI katheter ingespoten. De achterpoten van de teef moeten na de inseminatie een minuut of tien omhoog gehouden worden om het opstijgen van het sperma te bevorderen en het terugstromen tegen te gaan. De slaagkansen van deze techniek zijn vergelijkbaar met die van vers sperma bij een natuurlijke dekking.
- Intra-uteriene: hierbij wordt het sperma direct in de baarmoeder ingebracht. Deze techniek is de eerste keuze bij gebruik van ingevroren sperma omdat deze een aanzienlijk kortere overlevingsperiode hebben. Dit kan met behulp van:
* de noorse katheter: Inseminatie met de een speciale katheter die aangepast is aan de grootte van de hond. De inseminator voert met de ene hand de katheter in de vagina van de teef en schuift deze daarna verder door tot aan de baarmoederhals onder begeleiding van de andere hand via de buikwand. Vervolgens plaatst men de katheter doorheen de cervix en het sperma wordt in de baarmoeder gebracht. Deze techniek is heel moeilijk of zelfs onmogelijk bij grote, nerveuze of obese teven.
* endoscoop: Het inbrengen van de katheter via de baarmoederhals kan gebeuren onder de begeleiding van een speciaal daarvoor ontwikkeld endoscoop. Bij dierenkliniek Causus kan de hele procedure zowel door de dierenarts als de eigenaar gevolgd worden op een scherm. Dit gebeurt bij een rechtstaande teef die niet verdoofd hoeft te worden. Daardoor is de kans op trauma minimaal en slaagkans maximaal.
*laparotomie: Dat is een chirurgische ingreep met volledige verdoving. Hierbij wordt het sperma rechtstreeks in de baarmoeder ingespoten. Deze operatie kan slechts een keer gebeuren. Door ethische redenen is inseminatie via laparotomie in verschillende landen verboden.
Slaagkansen met KI?
Om de beste resultaten te boeken bij gebruik van KI zijn onderstaande punten zeer belangrijk:
- Correcte timing bij inseminatie
- Goede kwaliteit en voldoende aantal spermacellen per dosis
- Correcte voorbereiding en behandeling van het zaad
- Het inbrengen van het zaad via de juiste techniek
Het blijkt uit verschillende onderzoeken dat zowel het drachtigheidspercentage als de nestgrootte opvallend hoger zijn na intra-uteriene KI ten opzichte van intravaginale KI.