Waarom ?
De kwaliteit van het sperma van de reu wordt onderzocht voor verschillende doeleinden:
- Regelmatige controle van de fertiliteit van de dekreu
- Telkens voor de kunstmatige inseminatie
- Voor en na afkoelen of invriezen
- Detectie van abnormaliteiten en ziektes
- Bij infertiliteitsproblemen
Sperma afname
De sperma-afname gebeurt bij voorkeur in een omgeving waar de hond zich op zijn gemak voelt. Stressvolle situaties moeten vermeden worden. De aanwezigheid van een loopse teef kan helpen maar is niet noodzakelijk.
De sperma-afname gebeurt door een digitale massage. Na de erectie wordt het preputium (de voorhuid) naar achter geschoven en de penis 180° gedraaid net zoals bij natuurlijke dekking. De druk thv bulbus glandis veroorzaakt ejaculatie.
Het ejaculaat van de hond bestaat uit drie fracties:
- De eerste fractie is doorzichtig en bestaat 0,1-2ml prostaatvocht die dient om de urethra “proper te maken”. Deze fractie verschijnt tussen de 5 tot 90 seconden na de erectie.
- De tweede fractie is grijs tot wit van kleur. Dat is het belangrijkste, spermarijke deel van het ejaculaat en bestaat uit 0,1-3ml. De afname van de tweede fractie duurt 5 seconden tot 3 minuten.
- De derde fractie is waterig en bestaat uit gemiddeld 8ml prostaatvocht. De veranderingen van kleur (rood, roze, bruin) van deze fractie kan wijzen op prostaatprobleem. De afname kan zelfs 20 minuten duren.
Beoordelen van het sperma
De belangrijkste parameters om het sperma te beoordelen zijn beweeglijkheid, concentratie en morfologie.
Een druppel van de spermarijke fractie wordt op een warm draagglaasje gedruppeld en onderzocht onder de microscoop. De spermacellen moeten zich in een rechte lijn voortbewegen. Deze soort van beweging noemen wij progressieve motiliteit. De spermacellen die zich niet bewegen (immotiele) of de cellen die geen progressieve beweging vertonen zullen de eicel niet kunnen bevruchten. Het ejaculaat van de normaal vruchtbare reu zou moeten meer dan 70% zaadcellen bevatten die progressief motiliteit vertonen.
Het volume van het ejaculaat is niet doorslaggevend voor de kwaliteit van het sperma. Zelfs een groter volume van het ejaculaat kan te weinig zaadcellen bevatten voor een succesvolle bevruchting. Daarvoor worden de concentratie en TSC (Total Sperm Count) bepaald. Het ejaculaat van de vruchtbare reu zou minimum 150-200miljoenen normale spermacellen moeten bevatten.
De concentratie, dus het aantal spermacellen per ml, kan op een arbeidsintensieve traditionele manier in de telkamer of machinaal bepaald worden. Dankzij onze SDM 1 photometer (MiniTube) duurt deze bepaling bij Dierenkliniek Causus slechts een paar seconden.
Beoordeling van morfologie, dus van de structuur van de spermacellen is de volgende parameter om kwaliteit van het sperma te bepalen. Na de speciale kleuring worden er minimum honderd spermacellen beoordeeld onder de microscoop. De abnormaliteiten in de vorm en structuur van de kop, het middenstuk en de staart van de spermacel hebben natuurlijk invloed op mogelijkheden om de eicel te bevruchten. Het aantal abnormaliteiten wordt procentueel bepaald. Er moeten zowiezo meer dan 70% normale spermacellen aanwezig zijn.