De seksuele cyclus van de teef wordt gekenmerkt doordat er per cyclus maar in één periode eicellen vrijkomen. Dit vrijkomen van de eicellen treedt spontaan op en kan niet uitgelokt worden door het dekken, zoals dat bij de kat wel gebeurt. De cyclus is te verdelen in vier opeenvolgende fasen:
- de anoestrus of fase van seksuele rust
- de oestrus of de eigenlijke fase van de eisprong
- de post-oestrus die overeenkomt met de duur van een dracht en een lactatie
De duur van iedere fase van de cyclus is wisselend. Alleen de fase van de post-oestrus (die soms ook metoestrus of di-oestrus wordt genoemd) heeft een tamelijk constante duur (120 ± 20 dagen).
De loopsheden die optreden in de fasen van pro-oestrus en oestrus duren gemiddeld drie weken, maar hun duur hangt af van de datum van de eisprong, die verschilt tussen de ene teef en de andere, en bij dezelfde teef tussen de ene cyclus en de andere. Dat bij een teef een keer de eisprong plaats vindt twaalf dagen na het eerste bloedverlies wil dus niet zeggen dat bij de volgende cyclus de eisprong weer op dezelfde dag zal plaats vinden.
De normale cyclus van de teef :
Bij de pro-oestrus scheiden de groeiende eifollikels onder invloed van de hypofyse zogenaamde "oestrogene" hormonen af die verantwoordelijk zijn voor de veranderingen in het gedrag van het dier (aantrekken van de reuen, zoeken naar liefde, likken aan de uitwendige geslachtsorganen) en voor het optreden van lichamelijke veranderingen.
De uitwendige geslachtsorganen worden gevuld met bloed en er verschijnt een bloederige afscheiding uit de vagina.
Deze afscheiding heeft een sterke reuk voor reuen die op deze manier de loopse teefjes op het spoor komen.
De periode van de acceptatie van de reu valt in het algemeen samen met de oestrus. Hierbij vertoont de teef vaak een houdingsreflex waarbij de staart opzij wordt gehouden bij prikkeling van de uitwendige geslachtsorganen.
Dit verschijnsel moet echter voorzichtig worden geïnterpreteerd. Sommige teven accepteren de reu ook buiten de periode van de ei-sprong.
In de loop van de oestrus wordt de afscheiding helderder en verandert in slijm dat de paring gemakkelijker maakt.
Ontwikkeling van Progesteron
Normale ontwikkeling van Progesteron
Langzame ontwikkeling van Progesteron
Snelle ontwikkeling van Progesteron
In deze fase zijn de eicellen nog onrijp en verkeren in het stadium dat "oöcytair" genoemd wordt. Het duurt in het algemeen dan nog 48 uur voordat zij bevrucht kunnen worden. In tegenstelling tot de gang van zaken bij de meeste diersoorten beginnen de eierstokken van teven al enige dagen voor de eisprong progesteron af te scheiden.
De concentratie in het bloed stijgt dan progressief, onverschillig of de teef bevrucht wordt of niet. De concentraties van progesteron geven bij de hond dus wel uitsluitsel over de eisprong, maar niet over eventuele dracht.
De afscheiding van progesteron bereikt vervolgens een peil dat gedurende de gehele post-oestrus blijft bestaan en dat te danken is aan de afscheiding door de "gele lichamen" in de eierstok die de ovocyten hebben "uitgebroed".
Dit afgescheiden hormoon bereidt de baarmoeder voor op de innesteling van het embryo en bevordert de toename van baarmoederweefsel met het oog op een eventuele dracht.
De productie van dit hormoon daalt zeer plotseling twee maanden na de ei-sprong, waardoor de melkproductie op gang komt en de involutie (teruggang naar de oude toestand) van de baarmoeder begint die doorgaat tot de volledige rusttoestand (anoestrus) bereikt is.