Wat is rhinitis?
Rhinitis is een ontsteking van het neusslijmvlies.
Deze ontsteking kan worden veroorzaakt door bijvoorbeeld een allergie, temperatuursveranderingen, bacteriele of virale infecties. Symptomen zijn onder andere een loopneus, niezen, neusverstopping, geprikkelde keel, verstopte oren, rode tranende ogen, hoesten.
De functie van de neus
De neus heeft meerdere functies.
Allereerst reinigt hij de ingeademde lucht met behulp van het vochtige inwendige slijmvlies. Hierdoor wordt de ingeademde lucht ook opgewarmd en bevochtigd.
Daarbij is de hond veel beter dan de mens in staat om met behulp van de neus te ruiken. Hij is uitgerust met een veel groter oppervlakte aan gevoelige cellen en een betere zenuwvoorziening.
De hond leeft dan ook met name in een geurwereld.
We kennen overigens bij de hond grofweg drie types van neuzen: lang, middel en kort resp. de dolichocefalen, de mesaticefalen en de brachycefalen. Vooral de laatste groep heeft hieraan gerelateerd een aantal specifieke problemen.
Een tien jarige kat met erge etterige neusvloei tgv de katteniesziekte.
De neus begint bij de vaak gepigmenteerde neusspiegel en de beide neusgaten.
Deze neusgaten vormen de ingang van de neus. De neusspiegel heeft normaal gesproken een wat vochtig aspect. Deze natte neus wordt onder andere bepaald door kliertjes in de bedekking van de neusspiegel en doordat de traanafvoerbuizen van de beide ogen uitmonden vooraan in de neus.
In de neusholte bevinden zich vele van voor naar achter lopende kraakbenige lamellen bekleed met zeer goed doorbloed slijmvlies waardoor het inwendige oppervlak zo groot mogelijk wordt terwijl de weerstand hierdoor zo klein mogelijk blijft. Deze neusholte staat in verbinding met een tweetal nevenholtes, die men sinussen noemt (de bovenkaakholte en de frontale holte). Via het zeefbeen gaat de neus boven het zachte verhemelte over in de keel.
Hoe krijg je rhinitis?
Er bestaan verschillende soorten rhinitis.
Enkele voorbeelden zijn:
- Seizoensgebonden allergische rhinitis, ook wel hooikoorts genoemd. Hooikoorts wordt veroorzaakt door stuifmeel (pollen) van planten, grassen of bomen. De klachten treden op in de bloeitijd van de plant, het gras of de boom.
- Chronische rhinitis: wordt vaak veroorzaakt door een allergie voor huisallergenen (stoffen in huis die een allergische reactie oproepen bijvoorbeeld huismijt of dierlijke huidschilfers). De klachten treden continu op.
- Niet-allergische rhinitis, ook wel vasomotor rhinitis genoemd. De oorzaak hiervan is niet bekend. Waarschijnlijk worden de klachten veroorzaakt door een verstoring van de doorbloeding van de neus.
- Bacteriele rhinitis, een neusontsteking veroorzaakt door een bacteriele infectie. Deze komt meestal voor in combinatie met een vreemd voorwerp in de neus.
- Virale rhinitis, is een neusontsteking veroorzaakt door een virale infectie. Dit zien we veel bij katten die besmet worden met het katteniesziekte-virus.
De mogelijke oorzaken van neusaandoeningen zijn dus heel groot. Ze kunnen in een aantal groepen onderverdeeld worden.
- De meest voorkomende zijn de infecties (viraal, bacterieel en schimmel).
- Dan zijn er de vreemde voorwerpen die zich incidenteel in de neus kunnen bevinden (plantendelen etc).
- Een kleinere groep van oorzaken zeker op wat oudere leeftijd is die van de neustumoren. De meeste hiervan zijn kwaadaardig door hun agressieve groei in de omgeving.
- Er is een restgroep van allergieën, afweerstoornissen en parasitaire infecties.
- Natuurlijk zijn er ook een aantal oorzaken primair buiten de neus gelegen, die in de neus tot problemen kunnen leiden. Te denken valt hierbij aan bijvoorbeeld gebitsproblemen of slokdarmproblemen.
Wat zijn de symptomen bij een rhinitis?
Bij een neusaandoening kunnen je als eigenaar van de kat of hond een aantal zaken opvallen:
- Uitvloei uit de neus is de meest gehoorde klacht. Dit kan één- of tweezijdig zijn, afhankelijk van de oorzaak. Het aspect kan waterig, slijmig, geel of groen pusserig of bloederig zijn. Soms zelfs donker en sterk rottend in geval van een vreemd voorwerp (bijvoorbeeld een grasspriet), of in geval van een uitgebreid tumoreus proces.
Etterige neusvloei bij een Golden Retriever
- Bijgeluiden tijdens in- of uitademen (snurken).
- Niezen is een vaak geuite klacht bij neusaandoeningen. Langdurig en vaak niezen is sterk afwijkend. Een bijzonderheid is het zogenaamde reverse sneezing. Dit zijn aanvalsgewijs optredende inademingen waarmee de hond probeert slijm achter uit de neus te verwijderen en door te slikken. Vaak help je de hond door even onder de keel te wrijven, zodat hij slikt, en/of de neus dicht te houden.
- Meer of minder benauwdheid en met de bek open ademen kan ook een symptoom zijn.
- Bij uitgebreide gezwellen valt soms op dat de neusrug aan een kant dikker is dan aan de andere kant.
- Een kleurverandering met verdroging van de neusspiegel, soms zelfs met verdikkingen en diepe kloven kunnen ontstaan. Aanraking kan dan pijnlijk zijn.
Behandeling van neusproblemen
De behandeling is sterk afhankelijk van de oorzaak.
De meeste aandoeningen zijn medicamenteus te behandelen. Men moet dan denken aan allergieën, virale, bacteriële en schimmelinfecties.
Chirurgisch ingrijpen kan bijvoorbeeld nodig zijn bij vreemde voorwerpen, verwondingen, tumoren of uitgebreide schimmelinfecties.
Dit is een Golden Retriever met erge rhinitis tgv een schimmelinfectie in de neus. Hierbij wordt de neus opengezaagd en alles van necrotisch weefsel gecurreteerd en weggenomen. Meestal is dit de enige oplossing voor deze dieren.