Wat zijn perianaalkliertumoren?
Perianaalklieren zijn gemodifieerde talgkliertjes. Ze bevinden zich vooral ter hoogte van de anus en de staartbasis, maar ook in de liesstreek en op het preputium, en zelfs op de dorsale en ventrale middellijn van schedel tot navel. Op al deze lokaties kunnen dan ook tumorale ontaardingen van deze klieren optreden.
Samen met de tumoren van de anaalzakjes zijn de perianaalkliertumoren de meest voorkomende anale tumoren bij de hond.
In 80% van de gevallen gaat het om een goedaardige perianaalkliertumor, het perianaalklieradenoma. Deze tumor is hormoonafhankelijk. Dit verklaart waarom ze praktisch uitsluitend bij mannelijke intacte honden voorkomen. Castratie zal dan ook de omvang van tumor verminderen. Vaak zien we zelfs een associatie met testistumoren.
Het perianaalkliercarcinoma is de kwaadaardige variant, die slechts zeldzaam voorkomt. Deze tumor is niet hormoonafhankelijk. Zowel de primaire tumor als de metastasen groeien vrij langzaam. Metastasering treedt op naar de bekkenlymfeknopen en verder naar lever, longen, nieren, milt, beenmerg en buiklymfeknopen.
Voorkomen
Het perianaalklieradenoma zien we vooral bij intacte reuen van middelbare tot oude leeftijd. De tumor komt twaalf keer meer voor bij de reu dan bij de teef. Als we de tumor dan toch bij een teef zien, gaat het meestal om een gesteriliseerde teef van oudere leeftijd.
Alle rassen kunnen ermee geconfronteerd worden.
Symptomen
- één of meerdere massa’s in haarloosgebied rondom de anus
- variërend in grootte en ulceratiegebied
- likken, bijten ter hoogte van de anus, de staartbasis
- sleetje rijden, asymmetrische zit
- bloed bij de ontlasting of bloed ‘stempelen’
- diarree of constipatie
- al dan niet pijnlijk
- pijnlijke ontlasting, persen
- zwelling, roodheid
Diagnose
- geslacht en leeftijd van de hond
- symptomen
- cytologie: met een naaldje puncteren we het gezwel. Na een microscopisch onderzoek van het punctaat weten we al heel wat meer over het gezwel: het celtype, de aard (goed- of kwaadaardig),...
- RX en echografie: met behulp van deze technieken kunnen we metastasen opsporen, in geval van een kwaadaardige tumor.
Behandeling
Aangezien we meestal te maken hebben met een perianaalklieradenoma, wordt de patiënt bij de eerste chirurgische consultatie gecastreerd. Door de castratie valt de hormoonbron weg en zullen de tumoren kleiner worden. Tijdens deze eerste ingreep nemen we ook al kleine adenoompjes weg. Grotere tumoren laten we dus zitten. Na vier tot zes weken evalueren we ze opnieuw. Op dat ogenblik zullen ze kleiner zijn dan bij de initiële presentatie en nemen we ze ook weg en dit met minder schade aan de anaalsfincter. Hoe minder schade aan de anaalsfincter, hoe kleiner de kans op incontinentie.
Twee grote anaalklier adenoma's bij een tibetaanse terrier
Klik hier voor een foto galerij van een operatieve behandeling van een perianaalklier tumor.
Wanneer de cytologie aanwijzingen geeft voor een kwaadaardig proces moet er onmiddellijk een ruime resectie van de gezwellen plaatsvinden. In erge gevallen kunnen we tot de helft van de anaalsfincter wegnemen met een gedeeltelijke terugkeer van de sfincterfunctie enkele weken na de operatie.
Complicaties
- moeilijke tot pijnlijke ontlasting
- tijdelijke tot permanente sfincterincontinentie
- indien kwaadaardige tumor: herval en metastasering
Nabehandeling
- kraag, antibiotica, pijnstillers en dieetmaatregelen
- in geval van een kwaadaardige tumor moet de patiënt gecontroleerd worden op herval na 2, 4 en 6 maanden en vanaf dan jaarlijks. Meestal wordt herval opgemerkt 3 maanden na de eerste chirurgische behandeling.
Prognose
De prognose is goed voor perianaalklieradenoma’s, maar ongunstig tot slecht voor perianaalkliercarcinoma’s. Sommige kwaadaardige tumoren zullen echter traag groeien. Het is dus van groot belang om er op tijd bij te zijn.